มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มุ่งมั่นอย่างจริงจังในการพัฒนาพลังงานสะอาดและเข้าถึงได้ เราตระหนักถึงความสำคัญของการเปลี่ยนผ่านสู่ระบบพลังงานที่ยั่งยืน เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสร้างความมั่นคงทางพลังงานให้กับทุกคน การดำเนินงานของมหาวิทยาลัยครอบคลุมทั้งงานวิจัยเชิงลึก งานบริการวิชาการเพื่อสร้างประโยชน์ให้สังคม และการพัฒนานวัตกรรมพลังงานยั่งยืน เพื่อนำประเทศไทยสู่อนาคตที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานสะอาด

1. งานวิจัยล้ำสมัยเพื่อตอบโจทย์พลังงานสะอาดทุกมิติ

คณาจารย์และนักวิชาการธรรมศาสตร์ได้ผลิตผลงานวิจัยที่ครอบคลุมประเด็นสำคัญด้านพลังงานสะอาดอย่างหลากหลาย เพื่อเป็นรากฐานในการพัฒนาเทคโนโลยีและนโยบายด้านพลังงาน อาทิ

• วิจัยเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของเซลล์แสงอาทิตย์ให้สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้มากขึ้น รวมถึงพัฒนาระบบพลังงานแสงอาทิตย์แบบราคาประหยัดสำหรับทั้งที่อยู่อาศัยและภาคอุตสาหกรรม นอกจากนี้ ยังสำรวจวัสดุใหม่ๆ และวิธีการเพิ่มประสิทธิภาพและความน่าเชื่อถือของระบบพลังงานแสงอาทิตย์ เพื่อให้เป็นแหล่งพลังงานหลักที่ยั่งยืน
• วิจัยกระบวนการเปลี่ยนชีวมวลและขยะอาหารให้เป็นเชื้อเพลิงชีวภาพ ไฮโดรเจน และพลังงานไฟฟ้า (Waste-to-Energy) ตัวอย่างเช่น การผลิตไบโอดีเซลจากน้ำมันปรุงอาหารที่ใช้แล้ว การผลิตไบโอออยล์ด้วยกระบวนการไพโรไลซิส และการแปลงขยะอินทรีย์ด้วยตัวเร่งปฏิกิริยา เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มจากของเหลือทิ้งและลดปริมาณขยะ
• วิจัยศักยภาพของไฮโดรเจนในฐานะเชื้อเพลิงสะอาด เพื่อลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนในภาคพลังงานของประเทศไทย รวมถึงพัฒนานวัตกรรมเซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ที่สามารถนำพลังงานชีวภาพจากน้ำเสียกลับมาใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• พัฒนาแบตเตอรี่ประสิทธิภาพสูงและอายุการใช้งานยาวนาน (เช่น แบตเตอรี่ลิเทียมไอออนและโซเดียมไอออน) เพื่อรองรับการผลิตพลังงานหมุนเวียนที่ไม่สม่ำเสมอ นอกจากนี้ ยังใช้วัสดุคาร์บอนจากของเหลือใช้ทางการเกษตรหรืออุตสาหกรรมมาสร้างเป็นวัสดุขั้วไฟฟ้าสำหรับการกักเก็บพลังงาน ซึ่งเป็นแนวทางที่ช่วยลดต้นทุนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

2. โครงการบริการสังคมเพื่อสร้างความยั่งยืนด้านพลังงานสู่ชุมชน 

ธรรมศาสตร์ดำเนินโครงการบริการสังคม 3 โครงการ ที่มุ่งเน้นการส่งเสริมความมั่นคงทางพลังงานและการเข้าถึงพลังงานสะอาด โดยอาศัยความร่วมมือจากหลายคณะและหน่วยงาน เพื่อสร้างผลกระทบที่เป็นรูปธรรม 

• สถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร (SIIT) จัดโครงการ “Let’s make my EV: วิศวกรรมเคมีกับเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า!” โดยให้ความรู้และทักษะที่จำเป็นในการสร้างยานยนต์ไฟฟ้าแก่นักเรียนมัธยมปลายและบุคลากรมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นการบ่มเพาะบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจด้านเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาด
• คณะเศรษฐศาสตร์จัดสัมมนาสาธารณะในหัวข้อสำคัญ อาทิ “แผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้า PDP 2024: ประเทศไทยกับทางแยกที่ต้องเลือก” เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วนร่วมอภิปรายและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับนโยบายพลังงานของประเทศ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการสร้างความเข้าใจและกำหนดทิศทางพลังงานที่เหมาะสม

3. นวัตกรรมและการบริการเพื่อส่งเสริมพลังงานสะอาดภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย

ธรรมศาสตร์ส่งเสริมนวัตกรรมและการบริการเพื่อพลังงานสะอาดอย่างเป็นรูปธรรม ทั้งภายในและชุมชนภายนอกมหาวิทยาลัย ตัวอย่างที่น่าสนใจ คือ

• การเป็นผู้นำด้านพลังงานหมุนเวียนและเป้าหมายการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์ ด้วยการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคาอาคาร (rooftop solar) ในวิทยาเขตหลัก ทั้งรังสิต พัทยา และลำปาง โดยเฉพาะที่วิทยาเขตรังสิต มีพื้นที่หลังคาโซลาร์เซลล์ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชีย ซึ่งสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อใช้ภายในมหาวิทยาลัยได้อย่างยั่งยืน นอกจากนี้ ยังได้ดำเนินการเปลี่ยนรถโดยสารภายในมหาวิทยาลัยจากที่ใช้ก๊าซธรรมชาติ (NGV) เป็นรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ซึ่งเป็นการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างเป็นรูปธรรม และเป็นส่วนหนึ่งของความมุ่งมั่นสู่เป้าหมายการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์ (Net Zero Emissions)
• มหาวิทยาลัยได้ร่วมมือกับ บริษัท โซลาร์ตรอน จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นผู้นำด้านพลังงานแสงอาทิตย์ เปิด ศูนย์การเรียนรู้นวัตกรรมพลังงานสะอาด ที่อาคารโดมบริหาร วิทยาเขตรังสิต ศูนย์แห่งนี้เป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญ โดยให้ความรู้ด้านพลังงานหมุนเวียนและการปฏิบัติที่ยั่งยืนแก่ทั้งนักศึกษา บุคลากร และประชาชนทั่วไป

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มุ่งมั่นที่จะเป็นผู้นำในการพัฒนาพลังงานสะอาดและเข้าถึงได้ ด้วยการบูรณาการความรู้จากหลากหลายสาขาวิชา การบริการสังคมที่สร้างประโยชน์ได้จริง และการพัฒนานวัตกรรมพลังงานยั่งยืน เพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงาน และสร้างอนาคตที่ยั่งยืนของประเทศไทยสำหรับคนรุ่นต่อไป

ข้อมูลเกี่ยวกับการดำเนินงานเพื่อขจัดความยากจนตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน เป้าหมายที่ 7 (SDG 7: Clean and Affordable Energy) เหล่านี้ สรุปและเรียบเรียงจาก รายงานความยั่งยืนของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ฉบับล่าสุด ประจำปี 2566 (Thammasat University Sustainability Report 2023)