อาคารสิริวิทยลักษณ์: สัญลักษณ์แห่งการเรียนรู้และความยั่งยืน คว้ารางวัลอาคารประหยัดพลังงานระดับอาเซียน

อาคารสิริวิทยลักษณ์ ศูนย์กลางการเรียนรู้ของคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต เป็นทั้งอาคารเรียนและสำนักงานของคณาจารย์และเจ้าหน้าที่ รวมถึงเป็นพื้นที่สำคัญสำหรับการจัดกิจกรรมทางวิชาการ เช่น การอบรมเชิงปฏิบัติการและการสัมมนา ล่าสุด อาคารนี้ได้สร้างชื่อเสียงให้กับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และประเทศไทย โดยได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 สาขาอาคารประหยัดพลังงาน (Energy Efficient Building) จากเวที ASEAN Energy Awards 2024 ซึ่งเป็นรางวัลที่ได้รับการยอมรับในระดับอาเซียน และแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจในการพัฒนาอาคารที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและส่งเสริมความยั่งยืน

อาคารสิริวิทยลักษณ์ คว้ารางวัลรองชนะเลิศ ASEAN Energy Awards 2024

ASEAN Energy Awards 2024 คือรางวัลที่จัดโดยศูนย์พลังงานอาเซียน (ASEAN Centre for Energy หรือ ACE) มีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมความเป็นเลิศด้านการประหยัดพลังงาน การพัฒนาพลังงานหมุนเวียน และเทคโนโลยีถ่านหินสะอาดในอาเซียน รางวัลนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นรางวัลสูงสุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่สนับสนุนให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาพลังงานอย่างยั่งยืน รางวัลประเภทอาคารประหยัดพลังงาน (Energy Efficient Building) เป็นหนึ่งในรางวัลภายใต้กลุ่มรางวัลด้านการอนุรักษ์พลังงานและประสิทธิภาพการใช้พลังงาน (Energy Efficiency and Conservation Awards) ซึ่งเน้นการส่งเสริมแนวทางปฏิบัติและเทคโนโลยีที่ช่วยลดการใช้พลังงานในอาคารทั่วทั้งอาเซียน

อาคารสิริวิทยลักษณ์ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ในสาขา “Tropical Building” ซึ่งเป็นสาขาที่ให้ความสำคัญกับอาคารที่ออกแบบมาเพื่อสภาพอากาศร้อนชื้น ความสำเร็จนี้แสดงให้เห็นว่าการออกแบบของอาคารสิริวิทยลักษณ์สามารถตอบสนองด้านการประหยัดพลังงานได้อย่างดีในภูมิภาคอาเซียนที่มีอากาศร้อนเป็นส่วนใหญ่ การพิจารณารางวัลในสาขานี้เน้นความสำคัญของการออกแบบที่คำนึงถึงลักษณะเฉพาะของสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ นอกจากอาคารสิริวิทยลักษณ์แล้ว ยังมีโครงการและองค์กรอื่นๆ จากประเทศสมาชิกอาเซียนที่ได้รับรางวัลในสาขาต่างๆ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจและความก้าวหน้าในการพัฒนาพลังงานอย่างยั่งยืนทั่วทั้งภูมิภาค

เปิดเบื้องหลังความสำเร็จด้วยคุณสมบัติเด่นด้านการประหยัดพลังงาน

สิ่งที่ทำให้อาคารสิริวิทยลักษณ์โดดเด่นจนได้รับรางวัล ASEAN Energy Awards 2024 คือคุณสมบัติและเทคโนโลยีประหยัดพลังงานที่ออกแบบมาอย่างดี สิ่งสำคัญของการออกแบบคือการนำหลักการสถาปัตยกรรมเขตร้อนมาใช้ เพื่อลดการใช้พลังงานไฟฟ้า

การระบายอากาศธรรมชาติ: อาคารนี้มีจุดเด่นคือการออกแบบเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมแบบเปิด ทำให้ลมสามารถพัดผ่านได้จากทุกด้าน การออกแบบนี้ช่วยลดความจำเป็นในการเปิดเครื่องปรับอากาศ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการลดการใช้พลังงานทั้งหมดของอาคาร รูปทรงที่เป็นเอกลักษณ์นี้ไม่ได้มีแค่ความสวยงาม แต่ยังช่วยประหยัดพลังงานได้จริง

การใช้แสงธรรมชาติ: อาคารสิริวิทยลักษณ์ติดตั้งช่องแสงบนหลังคา (skylight) เพื่อให้แสงธรรมชาติเข้ามาในอาคารได้เต็มที่ การใช้แสงธรรมชาติช่วยลดความจำเป็นในการเปิดไฟตอนกลางวัน ทำให้ประหยัดพลังงานไฟฟ้าได้มาก นอกจากนี้ แสงธรรมชาติยังช่วยให้บรรยากาศในอาคารปลอดโปร่งและสบายตาสำหรับทุกคน

การออกแบบเพื่อลดความร้อน: อาคารออกแบบให้มีหลังคายื่นยาวและมีระเบียงภายนอกทุกชั้น ส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรมเหล่านี้ช่วยลดความร้อนที่เข้าสู่ภายในอาคารโดยตรง ทำให้อาคารเย็นสบายโดยไม่ต้องใช้เครื่องปรับอากาศมากนัก

แนวคิดสถาปัตยกรรมที่รวมนวัตกรรมและความโดดเด่น

นอกจากคุณสมบัติเด่นด้านการประหยัดพลังงานแล้ว อาคารสิริวิทยลักษณ์ยังมีสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น โดยรวมแนวคิดนวัตกรรมและความเป็นเอกลักษณ์เข้าด้วยกันอย่างลงตัว รูปทรงวงรีที่เป็นเอกลักษณ์ของอาคารสื่อถึงความเท่าเทียมและความรู้สึกสบาย โดยไม่มีส่วนใดส่วนหนึ่งของอาคารสำคัญกว่ากัน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงปรัชญาของคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ที่ให้ความสำคัญกับความเสมอภาคทางการศึกษา

ใจกลางของอาคารเป็นพื้นที่วงรีเปิดโล่ง (central oval courtyard) ที่มีช่องแสงบนหลังคา (skylight) ทำให้พื้นที่ภายในสว่างและดูโปร่งมากขึ้น พื้นที่ส่วนกลางนี้ออกแบบมาให้ปรับเปลี่ยนการใช้งานได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการจัดสัมมนา การประชุม หรือกิจกรรมกลุ่มย่อย แนวคิดการออกแบบยังเน้นการส่งเสริมกิจกรรมและการพูดคุยกันระหว่างผู้ใช้งาน โดยมีพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ทั้งแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ นอกจากนี้ บริเวณหน้าห้องเรียนยังมีที่นั่งพักผ่อนรูปตัวยู จัดเรียงเพื่อให้ผู้ใช้งานได้พบปะพูดคุยกัน

อาคารสิริวิทยลักษณ์ยังให้ความสำคัญกับการออกแบบที่เป็นสากล (Universal Design) โดยมีทางลาดเข้าอาคารที่ออกแบบมาเพื่อรองรับผู้ใช้งานทุกกลุ่มอย่างเข้าใจ แนวคิดโดยรวมของการออกแบบคือการสร้างอาคารเรียนที่เปรียบเสมือนบ้านหลังที่สองของนักศึกษาและบุคลากร เป็นพื้นที่ที่เชื่อมโยงความสัมพันธ์และส่งเสริมบรรยากาศแห่งการเรียนรู้ร่วมกัน การพิจารณาความสัมพันธ์ทางกายภาพของอาคารกับสภาพแวดล้อมโดยรอบ ก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญในการออกแบบ เพื่อให้เกิดความสวยงามและความสอดคล้องกับบริบทของมหาวิทยาลัย

รางวัลที่สร้างแรงบันดาลใจให้วงการสถาปัตยกรรม

การได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 จาก ASEAN Energy Awards 2024 ไม่ได้เป็นเพียงความภาคภูมิใจของคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เท่านั้น แต่ยังมีความสำคัญและส่งผลในวงกว้างต่อวงการสถาปัตยกรรมทั้งในประเทศไทยและระดับอาเซียน

สำหรับคณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ รางวัลนี้ช่วยเสริมสร้างชื่อเสียงและความน่าเชื่อถือในฐานะสถาบันการศึกษาที่ให้ความสำคัญกับความยั่งยืน อาคารสิริวิทยลักษณ์กลายเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการนำหลักการออกแบบอาคารประหยัดพลังงานมาใช้ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการเรียนการสอนและการวิจัยในสาขาที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ การมีอาคารที่โดดเด่นด้านความยั่งยืนยังสามารถดึงดูดนักศึกษาและบุคลากรที่สนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมให้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของมหาวิทยาลัยได้มากขึ้น

ในระดับประเทศและภูมิภาคอาเซียน ความสำเร็จของอาคารสิริวิทยลักษณ์เป็นแรงบันดาลใจและเป็นแบบอย่างสำหรับโครงการก่อสร้างอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาคารในสถาบันการศึกษาและอาคารที่อยู่ในสภาพอากาศร้อน การออกแบบที่เน้นหลักการระบายอากาศธรรมชาติ การใช้แสงธรรมชาติ และการลดความร้อนด้วยส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรม แสดงให้เห็นถึงแนวทางที่สามารถนำไปปรับใช้เพื่อสร้างอาคารที่ประหยัดพลังงานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ความสำเร็จนี้ยังแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของประเทศไทยในการพัฒนาสถาปัตยกรรมที่ยั่งยืนและมีส่วนร่วมในการบรรลุเป้าหมายด้านพลังงานของอาเซียน การได้รับรางวัลยังเป็นการส่งเสริมให้ภาคเอกชนและหน่วยงานต่างๆ หันมาให้ความสำคัญกับการออกแบบอาคารที่ยั่งยืนมากขึ้น และกระตุ้นให้เกิดการลงทุนและพัฒนานวัตกรรมด้านการประหยัดพลังงานในอาคารอย่างต่อเนื่อง